Gone with the wind...

Hãy nhắm mắt lại và tưởng tượng nhé. L ũ robot đổ bộ sao Hỏa từ bầu trời hồng phớt đào, nhuộm màu bởi bụi cuốn bay trong những cơn lốc xoáy. Chúng lao vun vút qua không khí loãng và lạnh buốt trong những vỏ khí động siêu thanh, rồi đáp xuống bằng dù, lăn lộn trong những túi khí nảy tưng tưng như bánh bao, kèm theo tiếng phì phò của động cơ phanh ngược. Toàn thân chúng tua tủa camera, máy quang phổ, ăng-ten, và cả cánh tay robot cứ như đồ chơi lắp ráp. Có đứa ở yên một chỗ như lính gác, có đứa lại lang thang cả năm trời, lăn bánh khắp vùng đất đầy hố bom, hít hà không khí, bới tung đất cát, lùng sục từng giọt nước sao Hỏa như mấy tay sa mạc lạc đường khát cháy cổ. Chúng đang săn lùng sự sống, theo chiến lược mà các sếp NASA gọi là “theo dòng nước” – nghe cứ như đi tìm suối mát giữa sa mạc! Chiến lược này dựa trên sự kết đôi kỳ diệu giữa nước và sự sống: trên Trái Đất, hễ có nước là y như rằng có sự sống lấp ló đâu đó. Có lý do để tin rằng nước là nền tảng hoàn hảo cho sinh học, không c...

Dưới đây là một số sự kiện nổi bật trong lĩnh vực chinh phục không gian đã được lên lịch cho năm 2025 (tính từ tháng 3/2025 đến hết năm 2025) từ các quốc gia, công ty và cá nhân. Những thông tin này chủ yếu dựa trên các kế hoạch đã công bố từ các cơ quan vũ trụ và công ty hàng không vũ trụ lớn: 1. Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) - Sứ mệnh Biomass Sự kiện : Tên lửa Vega-C sẽ phóng vệ tinh Biomass của ESA để nghiên cứu sinh khối Trái Đất.   Thời gian : Dự kiến vào ngày 29 tháng 4 năm 2025, lúc 10:15 BST/11:15 CEST (tức 17:15 giờ Hà Nội, Việt Nam).   Mục tiêu : Vệ tinh này sẽ cung cấp dữ liệu quan trọng về lượng carbon lưu trữ trong rừng và vai trò của chúng trong chu trình carbon toàn cầu, hỗ trợ nghiên cứu biến đổi khí hậu. 2. NASA và SpaceX - Sứ mệnh SPHEREx và PUNCH Sự kiện : SpaceX sẽ sử dụng tên lửa Falcon 9 để phóng Đài quan sát SPHEREx (Spectro-Photometer for the History of the Universe, Epoch of Reionization and Ices Explorer) và các vệ tinh PUNCH (Polarimeter to ...

Lunar Gateway là một thành phần quan trọng trong chương trình Artemis của NASA. Lunar Gateway là trạm không gian quỹ đạo Mặt Trăng, được thiết kế để hỗ trợ các sứ mệnh hạ cánh, nghiên cứu khoa học, và làm bàn đạp cho các sứ mệnh xa hơn (như sao Hỏa). Lunar Gateway theo thiết kế và mô phỏng, từ NASA 1. Tổng quan về Lunar Gateway Lunar Gateway là một trạm không gian nhỏ, có người lái, quay quanh Mặt Trăng theo quỹ đạo Near-Rectilinear Halo Orbit (NRHO) . Nó đóng vai trò trung chuyển giữa tàu Orion (từ Trái Đất) và tàu hạ cánh (như Starship HLS), đồng thời là nơi nghiên cứu khoa học và thử nghiệm công nghệ. Mục đích Trạm trung chuyển : Làm điểm dừng chân cho phi hành gia trước và sau khi hạ cánh xuống Mặt Trăng. Nghiên cứu khoa học : Quan sát Mặt Trăng, vũ trụ sâu, và thử nghiệm tác động của bức xạ vũ trụ lên con người. Chuẩn bị cho sao Hỏa : Thử nghiệm hệ thống duy trì sự sống và công nghệ cho các sứ mệnh dài hạn trong không gian sâu. Hợp tác quốc tế : Tích hợp đóng góp từ các đố...

Hoàng hôn trên bề mặt Mặt Trăng - ảnh từ NASA (www.nasa.gov) Artemis là chương trình không gian của NASA nhằm đưa con người trở lại Mặt Trăng sau hơn 50 năm kể từ chương trình Apollo, đồng thời thiết lập sự hiện diện lâu dài trên Mặt Trăng để chuẩn bị cho các sứ mệnh tương lai lên sao Hỏa. Tên "Artemis" lấy cảm hứng từ thần thoại Hy Lạp—Artemis là chị em song sinh của Apollo và là nữ thần Mặt Trăng. Cặp chị em song sinh Artemis - Apollo Artemis được công bố chính thức vào năm 2017 dưới thời Tổng thống Trump, với mục tiêu ban đầu là hạ cánh vào năm 2024 (sau đó điều chỉnh do chậm trễ). Mục tiêu chính của chương trình gồm: 1. Đưa con người trở lại Mặt Trăng : Đặc biệt là hạ cánh "người phụ nữ đầu tiên và người da màu đầu tiên" xuống bề mặt Mặt Trăng. 2. Thiết lập căn cứ lâu dài : Xây dựng cơ sở hạ tầng bền vững trên quỹ đạo Mặt Trăng (Gateway) và trên bề mặt để hỗ trợ nghiên cứu và sinh sống. 3. Chuẩn bị cho việc hạ cánh trên Sao Hỏa : Sử dụng Mặt Trăng như bàn đạp để...

Sự kiện hai nhà du hành vũ trụ Butch Wilmore và Suni Williams trở về Trái Đất sau 9 tháng trên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) thực sự đã thu hút sự chú ý lớn từ công chúng, không chỉ vì thời gian lưu trú kéo dài bất ngờ mà còn vì những vấn đề kỹ thuật phức tạp liên quan đến tàu vũ trụ Boeing Starliner.  Ảnh từ New York Times 1. Bối cảnh sự kiện Butch Wilmore và Suni Williams, hai phi hành gia kỳ cựu của NASA, phóng lên ISS vào ngày 05/6/2024 trên tàu vũ trụ Boeing Starliner trong sứ mệnh thử nghiệm có người lái đầu tiên (Crew Flight Test - CFT). Đây là chuyến bay nhằm kiểm tra khả năng của Starliner trong việc đưa phi hành gia lên ISS và trở về an toàn. Kế hoạch ban đầu là họ chỉ ở lại ISS trong 8 ngày . Nhưng kết quả thực tế, thay vì 8 ngày, họ ở lại ISS suốt 286 ngày  (hơn 9 tháng), đến khi trở về Trái Đất vào ngày 18/3/2025 trên tàu SpaceX Crew Dragon. Nói thêm về Boeing và Starliner Boeing : tay chơi lâu năm trong lĩnh vực chinh phục không gian, nhưng đang đuối sức, thất thế tr...

Hiện nay, việc chinh phục không gian là một lĩnh vực sôi động với sự tham gia của nhiều tổ chức, chính phủ, công ty và cá nhân trên toàn cầu. Dưới đây là các tổ chức và cá nhân nổi bật (tính đến tháng 3/2025). 1. Chính phủ và các cơ quan không gian quốc gia a. NASA (National Aeronautics and Space Administration - Mỹ) Hướng đi Khám phá khoa học : Tập trung vào Mặt Trăng, sao Hỏa, và các sứ mệnh vũ trụ sâu (deep space). Hợp tác công-tư : Làm việc với SpaceX, Blue Origin để giảm chi phí và đẩy nhanh tiến độ. Công nghệ tiên tiến : Phát triển động lực đẩy hạt nhân, hệ thống duy trì sự sống cho sứ mệnh dài hạn. Mục đích Giữ vị thế dẫn đầu trong không gian, thúc đẩy khám phá khoa học (tìm kiếm sự sống ngoài Trái Đất). Hỗ trợ kinh tế (thông qua vệ tinh, công nghệ mới) và quốc phòng (giám sát từ không gian). Kinh phí Ngân sách năm 2023: 25.4 tỷ USD , dự kiến tăng lên ~ 27-30 tỷ USD vào 2025-2026 cho chương trình Artemis. Phân bổ: ~50% cho Artemis (trở lại Mặt Trăng), 20% cho khoa...