Bài đăng

Giá trị sống (1): Quyền được chết

Giá trị của sự sống Tháng 9 năm 2014: Tin tức đến từ Bỉ cho hay, một tù nhân bị rối loạn tâm thần sẽ được phép để chính phủ trợ giúp tự tử. Một cuộc tranh luận đạo đức nông cạn đã nổ ra – trợ giúp tự tử đối với một tù nhân có quá gần với án tử hình không? – trước khi quân át chủ bài của quyền tự do cá nhân lên đài. Jacqueline Herremans, đứng đầu Hiệp hội Quyền được chết của Bỉ nói “Dù gì đi nữa, họ là một con người, một con người thì có quyền đòi hỏi sự an tử.” Đây là đỉnh điểm của một số lý luận đạo đức: quyền con người được chấm dứt là một con người. Nếu những giá trị quan trọng hơn với bạn là quyền tự do cá nhân và sự lựa chọn, đây quả là một tình huống dễ dàng. Trong thực tế, mọi tình huống – dù bi kịch đến đâu đi chăng nữa – theo lý thuyết đều rất dễ dàng. Một tội phạm đang có vấn đề về tâm thần – hay một người già cô đơn, một thiếu niên chán đời – đều có mọi quyền lấy đi cuộc sống của chính mình. Từ bỏ sự tồn tại mà người ta thấy không thể chịu nổi. Nhưng ngay cả n...

Tản mạn về đạo Phật và thiền (6)

Phần 4: Tại sao ngày nay người ta đổ xô đi học thiền? Thống kê đáng ngạc nhiên là, hiện nay người châu Âu, Mỹ… ngồi thiền nhiều hơn người châu Á. Việc ứng dụng thiền ở các quốc gia phát triển cũng nhiều hơn các quốc gia đang hoặc kém phát triển. Có vẻ như cái cội nguồn lịch sử lâu đời vô cùng quí giá cũng chẳng được người phương Đông biết đường gìn giữ và phát triển. “Thiền” là từ tiếng Việt. Tiếng Phạn là “Dhyana”. Tiếng Pali của Phật Tổ là “Jhana” (nghĩa là tập trung tĩnh lặng). Tiếng Trung là “Ch’an”. Tiếng Tạng là “Dzogchen”. Tiếng Nhật là “Zen”. Các ngôn ngữ phương Tây đều dùng từ “Zen” để chỉ nó. Ngoài ra, tiếng Anh còn một từ “Meditation” (chiêm niệm) cũng hay dùng cho thiền. Ai cũng nghĩ Thiền là sản phẩm của Phật giáo. Nhưng thực ra thiền ra đời trước cả Phật Tổ. Thế kỷ 3, thiền được phổ biến ở Seria, Jordan và các quốc gia vùng Lưỡng Hà (sau này là đất của các nước Hồi giáo). Thế kỷ 10, thiền được truyền tới Nhật, châu Âu, Nga… Đến thế kỷ 18, gần như cả thế g...