Nghề tiếp thị (marketing) sẽ thế nào trong kỷ nguyên AI?

Geoffrey Hinton, nhà khoa học máy tính, chủ nhân của giải thưởng Nobel và Turing, một trong những người tiên phong của phong trào AI (biệt danh của ông là Godfather of AI), khi được hỏi lời khuyên sẽ dành cho thế hệ con cái về công việc trong tương lai, ông đã nói: “Hãy trở thành thợ sửa ống nước.”

Hinton tin rằng hầu hết công việc tri thức sẽ được giao cho máy móc. Theo Hinton, cơ hội nằm ở những công việc sử dụng tay chân, cho đến khi AI có thể xử lý tốt hơn các vấn đề không gian.

Chúng ta (nhất là các bậc phụ huynh) hẳn phải suy nghĩ rất nhiều.

AI của năm 2025 đã phát triển tới giai đoạn là các agent - có thể tự động tư vấn, lập kế hoạch, quản lý, xây dựng chiến lược và tạo sản phẩm, kiểm tra, phân tích và tổng hợp mọi loại số liệu, viết bài và chạy các chiến dịch campaign trên các mang xã hội tốt hơn cả con người, là chuyên gia biết tuốt được nhân loại tin tưởng. Tuy nhiên, hầu hết các nhà khoa học và các nhân vật sừng sỏ trong giới công nghệ đều có cùng nhận định, giờ mới chỉ là thời thơ ấu của kỷ nguyên AI. Nếu coi AI như là máy tính, thì hiện tại đang tương ứng với giai đoạn máy tính phát triển trong những năm 50-60 của thế kỷ trước. Thời kỳ bùng nổ và hoàng kim thực sự của AI chắc phải 50 năm nữa.

Mới vào thời thơ ấu của AI mà tình trạng thất nghiệp, sa thải hàng loạt đã diễn ra khắp thế giới tri thức. Vậy khi AI thiếu niên, rồi trưởng thành ... thì sẽ thế nào? Con em chúng ta còn ghế nào trong hàng ngũ tri thức cao của nhân loại, sau những cuộc cạnh tranh việc làm ngày càng khốc liệt?

Vấn đề này là tiền đề cho một trào lưu hướng dẫn, tạo cẩm nang cho con cái vào đời đang hình thành và có khả năng sẽ hot trong thời gian tới. Một loạt sách hướng dẫn, notebook, guidebook, self-help, dự báo ngành nghề cho mỗi loại công việc trong 10, 20 thậm chí 50 năm tới... đã lên kệ hoặc đang trong quá trình hoàn tất, đã được nhá hàng ở khắp các tờ báo lớn, hội thảo lớn, cộng đồng lớn. Rõ ràng, với số lượng dân số khổng lồ nhưng tốc độ gia tăng kém quá xa tốc độ xâm nhập của AI, một lượng lớn (nếu không muốn nói là hầu hết) bọn trẻ sẽ làm gì khi trưởng thành là câu hỏi không dễ trả lời. Tương lai con em chúng ta quả rất đáng quan ngại.

Cha mẹ nào cũng muốn hướng dẫn các con mình một con đường đúng đắn và tự do. Một điểm chung của các quyển sách này (hay của các tác giả), đều nhất trí rằng: Nếu đứa trẻ muốn xây dựng một cuộc sống tự do theo cách của mình, nó cần từ bỏ con đường công việc như cách nghĩ truyền thống và tạo dựng một thế giới riêng của nó, nơi thực sự làm nó khác biệt. Dù không hoàn toàn chắc chắn điều này có hiệu quả hay không (cũng lại do AI), nhưng bạn hãy cứ cân nhắc.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ bàn tới nghề đầu tiên: nghề tiếp thị (marketing).

Tiếp thị được coi là nghề hot nhất trong 2 thập kỷ gần đây: số lượng người tham gia nhiều nhất, nhu cầu cũng nhiều nhất, lương bổng thuộc hàng cao nhất, thay đổi nhanh nhất, tạo ra nhiều triệu phú nhanh nhất, và không thể thiếu được ở mọi tổ chức, mọi ngành nghề, mọi nỗ lực kinh doanh.

Marketing 2025

Quan điểm của bạn về tình trạng tiếp thị nội dung năm 2025 là gì?

Thẳng thắn nhé! Nó ồn ào, phân mảnh và phần lớn bị hiểu sai. Chúng ta đang ở thời đại mà công cụ đã tốt hơn, nhưng ý định thì tệ hơn. AI giúp tạo nội dung dễ hơn bao giờ hết, nhưng không giúp xây dựng niềm tin dễ hơn, mà đó vẫn là mục tiêu cuối cùng. Niềm tin cần thời gian, nhưng hầu hết các chương trình tiếp thị nội dung trông giống như các chiến dịch ngắn hạn.

Khi nào xu hướng chuyển từ chất lượng sang số lượng bắt đầu?

Khoảng năm 2016-2017, khi “nội dung 10x” và xuất bản dựa trên SEO thúc đẩy các thương hiệu tạo nội dung cho thuật toán thay vì khán giả. Kết hợp với sự bùng nổ của các công cụ martech và tạo nội dung AI, tiếp thị nội dung đã trở thành một cuộc chơi về khối lượng đối với nhiều người.

Kỳ vọng tiếp thị nội dung thay thế quảng cáo có phải là không thực tế?

Nó không bao giờ được cho là như vậy. Tiếp thị nội dung giúp quảng cáo hoạt động tốt hơn và ngược lại. Quảng cáo vẫn có chỗ đứng. Nó nhanh. Nó có thể mở rộng. Nhưng đó là sự chú ý thuê mướn. Mô hình tốt nhất là sử dụng sự chú ý thuê mướn để xây dựng các tài sản như khán giả.

Tiếp thị nội dung, nếu làm đúng, là chậm rãi, tập trung vào mối quan hệ và được thiết kế để lâu dài. Không phải tiếp thị nội dung thất bại… mà là chúng ta đã để cuốn cẩm nang bị chiếm đoạt bởi tư duy ngắn hạn. Năm 2025, các thương hiệu và nhà sáng tạo chiến thắng sẽ là những người xây dựng kết nối trực tiếp thay vì phụ thuộc vào các nền tảng. Mọi thứ khác chỉ là tiếng ồn. Nên nếu sử dụng mạng xã hội cho mục đích đó, bạn sẽ ổn.

Tương lai của phân phối nội dung là sở hữu, đáng tin cậy và có chủ đích. Không phải là tiếp cận tất cả mọi người, mà là tiếp cận đúng người một cách nhất quán, trên các kênh bạn kiểm soát. Các thương hiệu và nhà sáng tạo chiến thắng sẽ không chạy theo thuật toán. Họ sẽ xây dựng kết nối trực tiếp qua email, cộng đồng và các nền tảng họ sở hữu. Phân phối sẽ chuyển từ quảng bá dựa trên khối lượng sang tiếp cận dựa trên niềm tin. Mọi thứ khác là tiếng ồn.

Báo cáo của NeimanLab rất hấp dẫn. Chúng ta đã chính thức chuyển từ sự thống trị của TV sang mạng xã hội (không ngạc nhiên chút nào). Mỗi người có những người ảnh hưởng khác nhau, tạo ra một sự thiên vị xác nhận ngày càng lớn. Điều này có nghĩa là tin tức tôi nhận được và tiếp tục nhận không phải là tin tức mà người khác nhận được.

Nhưng cơ hội là niềm tin đã chuyển sang các cá nhân. Nếu bạn (hoặc công ty của bạn) có thể trở thành nguồn tốt nhất trong một lĩnh vực ngách, bạn sẽ được yêu thích và tin cậy bởi một số người. Hy vọng những người đó là khách hàng của bạn. Nếu không, bạn có thể phải thay đổi danh mục sản phẩm của mình.

Vì vậy, có nhiều cơ hội lớn phía trước cho những ai có khát khao đúng đắn, nhưng điều đó sẽ (và nên) mất thời gian. Bạn có biết đến câu chuyện về cây tre không? Nông dân trồng tre gieo hạt và tưới nước hàng ngày. Trong bốn năm đầu, không có gì xuất hiện trên mặt đất. Nhưng dưới lòng đất, một hệ thống rễ khổng lồ đang hình thành. Đến năm thứ năm, cây tre có thể cao tới 27 mét chỉ trong năm tuần.

Xây dựng sự khác biệt và khán giả của bạn? Đó là công việc của cây tre. Không có sự phát triển rõ ràng trong nhiều năm. Nhưng sẽ có sự tăng tốc mạnh mẽ sau đó nếu bạn kiên trì.

Tin hay không, bạn có thể sẽ tốt hơn với tư cách là một nhà sáng tạo hoặc nhà tiếp thị nếu việc xây dựng tài sản khán giả mất nhiều thời gian hơn (xem ví dụ về cây tre).

Rõ ràng: Lựa chọn là của bạn!

Nếu có cơ hội đi ngang qua những người thu gom rác, bạn thấy họ trông rất khó chịu, rõ ràng không hài lòng với công việc lúc đó. Điều này hoàn toàn dễ hiểu. Công việc thu gom rác rất khó khăn.

Nhưng nếu bạn thấy một người gom rác đang ngân nga và mỉm cười, trông như đang có ngày tuyệt vời nhất trong đời, hẳn bạn sẽ phải suy nghĩ.

Một nhóm người làm việc 9-5, ngày này qua ngày khác. Nhưng tại sao nhiều người cảm thấy họ không có lựa chọn trong công việc họ làm (tức là bị mắc kẹt trong một công việc).

Mỗi chúng ta có quyền chọn cách sống. Thái độ là một lựa chọn. Dù các yếu tố bên ngoài (như thu gom rác) có thể ảnh hưởng đến tâm trạng, cách chúng ta phản ứng với chúng là do chúng ta quyết định.

Vì vậy, nếu bạn đang trong tâm trạng xấu, đó là lựa chọn của bạn. Nếu khó thay đổi tâm trạng, hãy thay đổi môi trường xung quanh.

Dù bạn 19 hay 91 tuổi, bạn có thể làm bất cứ điều gì bạn muốn. Điều duy nhất ngăn cản bạn chính là bạn.

Khi bạn bè phàn nàn về công việc, tôi luôn nghĩ: “Tại sao bạn không làm việc khác?” Tôi biết có những lý do bên ngoài mà tôi không đồng cảm, nhưng chúng ta chỉ sống một lần. Bạn đang chờ đợi điều gì?

Hãy làm cho thế giới tốt đẹp hơn. Đó chẳng phải là ý nghĩa của cuộc sống sao? Đó chẳng phải là điều mà mỗi chúng ta, ở bất kỳ vị trí nào hiện tại, có thể làm ngay hôm nay sao?

Tôi nghĩ là có.

Marketing 2025+

Các cao nhân marketing hiện tại và các bậc phụ huynh đang lo con mình sau này chỉ biết… chơi game! Tương lai ngành này trong 10, 30, hay 50 năm nữa? Nó sẽ giống như một bộ phim khoa học viễn tưởng hạng B: AI lên ngôi, con người… vẫn tìm cách "câu like"!

10 Năm Tới (2025-2035): AI – Thực Tập Sinh Siêu Cấp

Thời kỳ này chắc AI đang học phổ thông.

AI sẽ gánh hết mấy việc chán ngắt như: viết caption kiểu "Giảm 50%, mua ngay kẻo hết!", vẽ hình minh họa chú gấu ôm chai nước ngọt, dựng đoạn video quảng cáo dầu gội đầu, lên kế hoạch cho đợt sales mùa thu tới, nghiên cứu thị trường biotech, điều tra hành vi người tiêu dùng tôm sú ở thị trường Bắc Mỹ, hay thậm chí ngồi canh đăng bài lúc 3h sáng. ChatGPT, DeepSeek, Grok… sẽ là lũ thực tập sinh không bao giờ kêu mệt, không đòi tăng lương, chỉ thỉnh thoảng "ảo giác" vẽ chân dài thành 3 chân. Tiết kiệm chi phí? Tất nhiên! Nhưng đừng vội mừng, tiền đó có khi lại đổ vào… server chạy AI.

Vai trò của con người? : Từ "Làm" Sang "Nói"! Marketer sẽ lên đời: ngồi vắt chân lên bàn, hướng dẫn chiến lược "Phải viral như Trấn Thành ấy!". AI giỏi xử lý data, nhưng hỏi nó "Vì sao trend 'cá kho' lại hot?" thì nó lập tức… kho cá bằng code! Sáng tạo ý tưởng điên rồ, nắm bắt văn hóa "trà chanh chém gió", hay xây dựng mối quan hệ "tay bắt mặt mừng" (cả online lẫn offline) – vẫn là sân chơi riêng của Homo Sapiens.

Xu Hướng Mới nào sẽ lên ngôi? Marketing Kiểu "Nhập Vai"! VR, AR, Metaverse sẽ biến quảng cáo từ "xem" sang "sống". Tưởng tượng bạn đang uống bia ảo trong metaverse, và một chai Coca-Cola ảo bay ngang kêu "Mua đi anh bạn!". AI sẽ cá nhân hóa đến mức: bạn vừa nghĩ "đói", điện thoại đã hiện quảng cáo… gà rán KFC ngay cạnh chỗ bạn đang đứng! Creepy mà hiệu quả!

30 Năm Tới (2035-2055): AI bảo kê mọi khía cạnh Kỹ Thuật

Có lẽ lúc này thế hệ AI đã tương đương trình độ đại học.

AI từ thực tập thành sếp. Lúc này, AI không chỉ làm, nó còn nghĩ luôn. Đưa nó keyword "bán mỳ gói cho Gen Alpha", 5 giây sau nó xuất ra cả chiến dịch từ A-Z, kèm video rap của một con robot nấu mỳ. Bạn chỉ việc gật đầu (hoặc lắc đầu). Nhẹ nhàng hay đáng sợ?

Marketing "Siêu" Cá Nhân Hóa. IoT + Bio-data khiến AI biết bạn rõ hơn cả vợ/chồng bạn! Quảng cáo không chỉ dựa trên lịch sử tìm kiếm, mà còn dựa trên… nhịp tim, mức độ căng thẳng, hay thậm chí lượng hormone! Đang buồn ngủ? Quảng cáo cà phê! Đang stress? Quảng cáo spa! Đang… đói bụng? Quảng cáo gà rán lại! Tiện chưa? Cool chưa? Đáng sợ chưa? GDPR lúc này sẽ phải nâng cấp thành "Quyền Siêu Riêng Tư"!

Vai trò của con người sẽ là "Nghệ Sĩ" & "Nhà Đạo Đức Học". Chúng ta sẽ tập trung vào những thứ AI vẫn… ngơ ngác: Kể chuyện khiến người ta khóc cười thật sự (không phải khóc vì quảng cáo dở), sáng tạo cái gì đó chưa từng có trong database, và quan trọng nhất – ngăn AI biến marketing thành công cụ thao túng tâm lý toàn cầu!

50 Năm Tới (2055-2075): Marketing Trong Thế Giới "Sống Ảo" Hoàn Toàn

AI vào thời kỳ nở rộ, thịnh thế.

Loài người giờ đây gặp gỡ nhau trong… Metaverse thôi! "Đi chợ", "đi nhậu", "đi xem phim" đều có thể trong metaverse. Marketing? Sẽ là tạo ra cả thế giới ảo cho thương hiệu. AI sẽ sinh ra "Đại sứ thương hiệu ảo" – một influencer ảo hoàn hảo, không scandal, luôn tươi cười, bán hàng 24/7. Bạn tương tác với một chatbot siêu thông minh mà tưởng như đang nói chuyện với… người thật (hoặc hơn thế!).

Công việc Marketing được dự báo sẽ tái xuất với một cái tên mới toanh. Marketer truyền thống gần như tuyệt chủng! Thay vào đó là: "Kiến Trúc Sư Trải Nghiệm Đa Chiều" (thiết kế cảnh quan ảo cho brand), "Quản Lý Quan Hệ Công Chúng Ảo" (dạy AI ứng xử sao cho khỏi mất lòng khách ảo), "Chuyên Gia Xây Dựng Thương Hiệu Vũ Trụ Ảo" (làm sao để brand nổi bật giữa 1000 vũ trụ ảo cạnh tranh).

Đáng chú ý, đạo đức sẽ lên ngôi. Giữa một rừng những thứ không thật, cái gì chân thật sẽ có giá. Mà khi đó xung quanh ta chả còn cái gì thật, ngoài lương tâm con người. "Đừng Để AI Thao Túng, Kẻo Loạn!" Khi AI thông minh ngang ngửa (hoặc hơn) con người, niềm tin là tất cả. Marketer hay bất kỳ con người nào lúc này cũng giống như nhà hiền triết, tập trung vào đạo đức, minh bạch, tôn trọng quyền riêng tư siêu việt. Mục tiêu không còn là "bán được hàng" bằng mọi giá, mà là "xây dựng mối quan hệ bền vững" giữa thương hiệu và… cả khách hàng lẫn cỗ máy AI của họ.

Con cái chúng ta có cơ hội trong lĩnh vực marketing nữa không?

Có chứ! Nhưng đừng bắt nó học marketing kiểu năm 2024! Hãy trang bị cho bọn trẻ bộ kỹ năng sinh tồn thời AI sâu sắc: - Thành tạo sử dụng AI: Không cần biết code sâu, nhưng phải biết "dụ" AI làm việc bằng prompt ngon nghẻ hơn thằng hàng xóm. Học cách "nịnh" AI như nịnh sếp: "ChatGPT ơi, mày thông minh nhất hệ mặt trời, viết giúp tao cái slogan hay hay…".

- Điên Rồ Sáng Tạo: AI giỏi tạo thứ có sẵn, nhưng ý tưởng "trời ơi đất hỡi" vẫn là độc quyền của người. Khuyến khích con bạn nghĩ ngược, nghĩ xiên, nghĩ xẹo… không giống ai. Một ý tưởng điên rồ + AI = Chiến dịch để đời.

- Trái tim Thấu Cảm: Dạy AI hiểu người thật, cảm xúc thật, văn hóa thật. AI phân tích data, nhưng tại sao người ta khóc khi xem quảng cáo? Con người mới trả lời được. Kỹ năng này còn để… kiểm soát AI khỏi làm cái gì quá vô cảm.

- Duy trì sự Tò Mò Vô Độ: Luôn hỏi "Cái gì mới? Cái gì tiếp theo?". VR/AR, Metaverse, công nghệ thần thánh gì mới ra… phải nhảy vào thử ngay. Tương lai marketing là sân chơi của kẻ dám nghịch công nghệ mới.

- Làm chủ nghệ thuật Kể Chuyện và Networking: Biến data khô khan thành câu chuyện lay động lòng người và cả AI (?). Và quan trọng không kém: kỹ năng giao tiếp, xây dựng quan hệ THẬT (cả online lẫn offline, cả với người lẫn với đội ngũ quản lý AI). AI không uống bia được, nhậu vẫn phải dùng người thôi!

- Luôn giữ Đạo Đức: Trong thế giới AI biết tuốt, đạo đức và minh bạch là thứ khiến thương hiệu… không bị tẩy chay. Học cách làm marketing tử tế, tôn trọng người dùng hơn cả tôn trọng thuật toán.

- Xây dựng Thương Hiệu Cá Nhân: Trong biển AI, phải là cá voi có tiếng nói riêng. Khuyến khích con bạn xây dựng uy tín, chia sẻ kiến thức, thể hiện góc nhìn độc đáo từ sớm. Tương lai, nếu profile không có gì nổi bật, người ta dễ tưởng nó là… bot mất!

Tóm lại, Marketing không chết! Nó chỉ… chuyển từ dạng này sang dạng khác, lột xác thành một cuộc chung sống dài lâu, đầy thử thách nhưng cũng đầy cơ hội giữa con người và AI. Con cái bạn hoàn toàn có chỗ đứng, miễn là nó hiểu: Tương lai không thuộc về kẻ làm thay AI, mà thuộc về kẻ chỉ huy AI giỏi, sáng tạo vượt bậc, và có trái tim biết rung động trước insight khách hàng hơn cả cái server chạy thuật toán! Nói cách khác: Thay vì học marketing, hãy học cách trở thành "Jedi" trong vũ trụ AI! (Và nhớ học cả… prompt engineering ngon lành nữa nhé!).