Gone with the wind

Đội quân nửa người nửa máy, robot phục vụ, drone đại bàng - Người Hy Lạp cổ là những người đầu tiên nghĩ ra chúng. Câu hỏi “thế nào là con người?” từng khiến người Hy Lạp cổ ăn ngủ không yên. Hết lần này đến lần khác, truyện thần thoại của họ đào sâu mổ xẻ đủ kiểu: làm sao để tránh cái chết, làm sao nâng cấp bản thân, thậm chí làm sao “nhân bản” sự sống. Các thần thoại về Hercules “cơ bắp cuồn cuộn”, Jason và nhóm Argonaut “trèo non lội biển”, phù thủy Medea “đa năng”, kỹ sư Daedalus “trí tuệ thiên tài”, thần thợ Hephaestus “chế đồ công nghệ” hay Pandora “nữ thần tò mò bất trị” – tất cả đều xoay quanh một câu hỏi gốc rễ: ranh giới giữa con người và máy móc ở đâu? Ngày nay, với công nghệ sinh học và trí tuệ nhân tạo (AI) phát triển ầm ầm, câu hỏi đó lại càng nóng bỏng. Có thể nói, chính người Hy Lạp xưa đã “khai màn” cuộc thảo luận này. Nhân bản Nào, hãy nói về Medea, cô phù thủy huyền thoại có cái tên nghĩa là "lên kế hoạch" – đúng là một cái tên nói lên tất cả! Cô này...

Hệ sinh thái AI trong y tế đang phát triển mạnh mẽ, chuyển từ các ứng dụng riêng lẻ sang một mạng lưới tích hợp toàn diện, bao gồm công nghệ (mô hình AI, nền tảng dữ liệu), nhà cung cấp (bệnh viện, công ty dược phẩm), quy định pháp lý và các bên liên quan như bệnh nhân và nhà đầu tư. Theo báo cáo của McKinsey và World Economic Forum năm 2025, AI không chỉ hỗ trợ chẩn đoán mà còn định hình lại toàn bộ chuỗi giá trị y tế, từ phòng ngừa đến điều trị cá nhân hóa.  Năm 2025 đánh dấu sự tăng tốc áp dụng AI, với 80% bệnh viện sử dụng AI để cải thiện chăm sóc bệnh nhân và hiệu quả hoạt động, theo Deloitte’s Health Care Outlook . Sự chấp nhận rủi ro cao hơn từ các lãnh đạo y tế dẫn đến đầu tư tăng, tập trung vào GenAI (AI tạo sinh) và tự động hóa. Dưới đây là các xu hướng chính: GenAI Trong Hồ Sơ Y Tế Điện Tử (EHR) Và Quy Trình Hành Chính AI đang tự động hóa nhập liệu, lập lịch hẹn và mã hóa hóa đơn, giảm gánh nặng hành chính lên đến 30-40%. Ví dụ, các công cụ như MAI GPT và “ Agents of...

Bong bóng AI cũng là một chủ đề nóng hổi trong năm 2025: liệu sự bùng nổ đầu tư vào AI có đang tạo ra một "bong bóng" tương tự như bong bóng dot-com ? Giai đoạn 1995-2000, đ ầu tư khổng lồ vào internet (hàng nghìn tỷ USD), định giá cao ngất ngưởng mà thiếu lợi nhuận thực tế. Kết quả: Chỉ số Nasdaq sụt 78%, hàng trăm công ty phá sản, hầu hết đều lỗ nặng, nhưng công nghệ internet vẫn phát triển lâu dài. Trong vụ sụp đổ thị trường đó, Amazon và Google sống sót, lớn mạnh tới tận giờ. Cùng nhìn vào giai đoạn từ 2023 tới nay, đầu tư AI đạt kỷ lục (64% vốn mạo hiểm Mỹ đổ vào AI năm 2025), với các gã khổng lồ như Nvidia , OpenAI định giá hàng trăm tỷ USD. Capex cho data center và chip vượt 1 nghìn tỷ USD, nhưng lợi nhuận từ AI tạo sinh (generative AI) vẫn rất thấp. Sam Altman (CEO OpenAI) công khai thừa nhận "thị trường AI đang ở trong bong bóng" vào tháng 8/2025. Nhiều chuyên gia cảnh báo rằng AI đang lặp lại sai lầm dot-com, là một dot-com 2.0 lớn hơn: đầu tư vượt ...

 Tôi không phủ nhận tôi rất thích quan điểm UBI. Nhưng nếu chỉ đưa ra một loạt góc nhìn lạc quan thái quá về tương lai AI thì sẽ thật phiến diện. Vì trong cuộc cãi lộn chưa hồi kết về UBI, có những tiếng nói (dù không muốn, nhưng phải công nhận rất sắc sảo) mỉa mai không thương tiếc giấc mơ "thế giới đại đồng, nhà nhà hưởng phúc chung". " Thung lũng Silicon lại vừa tung ra từ khóa "hot hit" mới toanh, mơ về một tương lai nơi AI tạo ra cả núi tiền, rồi hào phóng chia đều cho cả thiên hạ như phát kẹo! 😎" Khi Miles Brundage , cựu nhà nghiên cứu của OpenAI, tung ra ý tưởng rằng AI có thể một ngày nào đó tài trợ cho mỗi người Mỹ 10.000 đô la mỗi tháng làm thu nhập cơ bản phổ quát (UBI) , nghe cứ như truyện khoa học viễn tưởng hạng nặng! Nhưng mà, dù chỉ là một ý tưởng "nghe cho vui", nó cũng khiến cả thế giới phải vò đầu bứt tai nghĩ về những thay đổi kinh tế, xã hội, đạo đức, và chính trị mà AI có thể mang đến. Tưởng tượng mà xem: một xã hội mà tự ...

Với sự phát triển nhanh chóng của AI, dẫn đến mất việc làm hàng loạt và thay đổi kinh tế, những cuộc tranh luận toàn cầu về tương lai lao động và lối thoát cho con người đang nóng bỏng hơn bao giờ hết. Trong đó, Universal Basic Income (UBI) được xem là một giải pháp tiềm năng, một bảo hiểm kinh tế cho nhân loại, nhưng cũng gây tranh cãi. Dựa trên các nguồn từ báo chí, nghiên cứu và thảo luận trên X gần đây, tôi sẽ tổng hợp lại một số quan điểm thú vị để bạn có một góc nhìn đa chiều về ý tưởng này. Trong số các bài báo nổi bật, LSE Business Review (2025) cho rằng UBI là "Hợp Đồng Xã Hội Mới" để đối phó với bất bình đẳng từ AI. Ý tưởng này được hỗ trợ từ một số lãnh đạo AI như Geoffrey Hinton , cha đẻ AI, người dự đoán thất nghiệp tăng vọt do AI thay thế lao động, và kêu gọi UBI để phân phối lợi ích từ năng suất AI. AI sẽ gây mất việc làm rộng rãi, tăng bất bình đẳng lương và an ninh việc làm. UBI có thể là giải pháp đảm bảo thu nhập cho mọi người, giảm áp lực xã hội và cho p...

Bạn đã bao giờ nghe nói rằng hạnh phúc có hình chữ U?  Lý thuyết chữ U của hạnh phúc (U-shaped happiness curve) là một khái niệm trong tâm lý học và kinh tế học, cho rằng mức độ hạnh phúc của con người thay đổi theo độ tuổi, thường theo hình dạng chữ U. Giai đoạn đầu đời (tuổi trẻ): Mức độ hạnh phúc thường cao, do sự lạc quan, năng lượng, và những kỳ vọng lớn về tương lai. Giai đoạn giữa đời (khoảng 30-50 tuổi): Hạnh phúc có xu hướng giảm xuống, đạt mức thấp nhất (đáy chữ U) vào khoảng độ tuổi 40-50. Đây là giai đoạn nhiều người đối mặt với áp lực công việc, gia đình, tài chính, hoặc khủng hoảng tuổi trung niên. Giai đoạn sau (tuổi già): Hạnh phúc tăng trở lại, thường do người lớn tuổi có xu hướng chấp nhận bản thân, giảm kỳ vọng không thực tế, và tập trung vào những điều ý nghĩa hơn trong cuộc sống. Lý thuyết chữ U của hạnh phúc được phát triển dựa trên các nghiên cứu về sự hài lòng trong cuộc sống (life satisfaction) và hạnh phúc chủ quan (subjective well-being). Một tro...